Negatieve gevolgen van ERTMS voor spoorgoederenvervoerders en materieeleigenaren willen we zoveel mogelijk voorkomen. Dat doen we met het project Verbeterinitiatieven goederen. We komen met maatregelen om een positieve businesscase te kunnen bouwen.

De overgang naar ERTMS Baseline 3 en de keuze om tijdelijk het oude en nieuwe systeem naast elkaar te gebruiken, brengt hoge ombouwkosten met zich mee.

Hogere kosten

Spoorgoederenvervoerders en materieeleigenaren hebben meer kosten voor ombouw van hun materieel, vervangende locomotieven, omscholing en kosten voor onderhoud en operatie. Helaas staan daar de eerste 10 à15 jaar geen directe baten tegenover. 

Spoorgoederenvervoerders krijgen financiële steun voor het ontwikkelen van prototypen en het ombouwen van hun locomotieven, maar dat is niet genoeg. Zonder extra maatregelen leidt het invoeren van ERTMS tot een zwakkere positie van het goederenvervoer over het spoor, wat leidt tot een verslechtering van de gewenste modal shift in vervoer.

Onderzoek naar situatie

In het Maatregelenpakket Spoorgoederenvervoer zegt de Staatssecretaris van IenW dat het belangrijk is dat de concurrentiepositie van het spoorgoederenvervoer niet verslechtert in de aanloop naar ERTMS. Het ministerie van IenW, PD ERTMS en vertegenwoordigers van de spoorgoederensector (RailGood en DB Cargo Nederland) laten onderzoek doen naar de ernst van de situatie en voor het ontwikkelen van maatregelen. Onderzoeksbureau Bridgecraft is in 2019 gestart met een kwalitatief-onderzoek. Daaruit kwam naar voren:

• De goederensector krijgt inderdaad te maken met significant hogere kosten, waar voorlopig geen baten tegenover staan.
• De huidige vloot is maar deels om te bouwen, terwijl nieuw (diesel of hybride) materieel moeilijk te verkrijgen is.
• ERTMS heeft nog geen aanvaardbare oplossingen voor geduwd rangeren op de centraal bediende gebieden van emplacementen.
• Het toelaten van voertuigen is complex en internationaal, bijvoorbeeld in Duitsland, nog niet genoeg geharmoniseerd.

Negen richtingen voor oplossingen

Uit het onderzoek komen negen oplossingsrichtingen die de business case van materieeleigenaren en spoorgoederenvervoerders kunnen verbeteren. Eind 2020 zijn we een vervolgonderzoek gestart om de impact duidelijk te maken en oplossingsrichtingen uit te werken. Dat leidt tot een bedrijfseconomisch model, waaruit we met simulaties kunnen aflezen wat de effecten zijn. We verwachten het eindrapport medio oktober 2021 op te leveren. 

Einddoel: breed gedragen voorstel

Met de uitkomsten van het onderzoek voeren we onderhandelingen voor een breed gedragen voorstel. Dat voorstel bieden we uiterlijk medio 2022 aan bij de Staatssecretaris van IenW voor verdere politieke besluitvorming.