Tijd én geld besparen bij de uitrol van ERTMS

12-04-2024

Het kernnetwerk op het spoor moet in 2030 voltooid zijn, het uitgebreide kernnetwerk in 2040 en het volledige netwerk in 2050. Dat is wat de herziene verordening voor de ontwikkeling van het Trans-Europees vervoersnetwerk (TEN-T) zegt. Hoe gaat ProRail dit voor elkaar krijgen?

Want de tijd dringt en fondsen staan onder druk. Elf innovaties moeten bijdragen aan het versnellen én minder kostbaar maken van de ERTMS-uitrol.

Om de landelijke uitrol van ERTMS op tijd klaar te krijgen, is anders werken noodzakelijk. Vanuit dit besef vroeg ProRail in 2020/21 de markt om hulp bij het oplossen van een aantal vraagstukken. De Aanbesteding Snellere AanPak ERTMS (kortweg ASAP) werd ingericht volgens de principes van innovatiepartnerschap. “We specificeerden niet wat we wilden hebben, maar legden vraagstukken voor waarvoor we een oplossing zochten”, aldus ASAP-projectmanager John de Voogd. “Het resultaat is dat negen marktpartijen elf innovaties ontwikkelen om de landelijke uitrol van ERTMS te versnellen en waar mogelijk geld te besparen.”

Het wiel aanpassen, niet opnieuw uitvinden

De innovaties variëren van sleufloos graven tot een draadloze assenteller, en van passief gekoelde behuizingen tot een montagerobot. Ook een softwareoplossing voor het bouwen en onderhouden van safetycases behoort tot het innovatiearsenaal. “Veel van de oplossingen worden al met succes gebruikt in andere sectoren”, licht John toe. “Innovatiepartners maken de oplossingen toepasbaar voor het spoorwezen. Dat doen ze in nauwe samenwerking met ProRail. Gebruikmakend van elkaars innovatiekracht, kennis en ervaring komen we samen tot innovaties die optimaal bijdragen aan onze versnellings- en besparingsambities.”

Toepassing van innovaties in het spoor

“Verschillende innovaties bereiken dit jaar het eind van hun ontwikkel- en testtraject”, aldus John. “Bij oplevering toetsen we op drie dingen: doet de innovatie wat die moet doen, is de innovatie veilig en is de businesscase positief? Zo ja, dan zegt ProRail toe de innovatie in te kopen voor inzet op een beperkt aantal baanvakken.” De innovaties zijn ontwikkeld met het oog op de landelijke uitrol van ERTMS. In het kader van het voorschrift ‘ERTMS-voorbereid bouwen’ kunnen innovaties soms ook worden ingezet op conventionele projecten, als voorbereiding voor de landelijke uitrol van ERTMS. John: “Conventionele projecten hebben bijvoorbeeld veel interesse in, en baat bij innovaties op het gebied van kabelwerk. Want kabels leggen is bijzonder kostbaar en frequent ontstaat graafschade met alle gevolgen van dien. Als kabels leggen slimmer en sneller kan, scheelt dat enorm veel tijd en geld.”

“Zelfs als de businesscase aan de onderkant van de bandbreedte eindigt, en niet alle innovaties de eindstreep halen, hebben we het over serieus geld.” – John de Voogd, projectmanager ASAP

 


Realistische besparingsmogelijkheden

De uitrol van ERTMS is en blijft een ingewikkelde, langdurige en kostbare zaak. Maar volgens John de Voogd laat de keuze voor innovatiepartnerschap zien dat ProRail alle mogelijkheden wil verkennen om de uitrol sneller en goedkoper te maken. “Als je de businesscases van de elf ASAP-innovaties bij elkaar optelt, kom je op anderhalf miljard euro uit. Daarmee is de ASAP-businesscase van dezelfde orde van grootte als het bedrag dat ProRail tekortkomt voor de uitrol van de eerste acht ERTMS-baanvakken.” Die anderhalf miljard is een realistisch bedrag, geeft John aan: “We zijn de ontwikkeling van innovaties gestart met businesscases met een maximale onnauwkeurigheid van 40%, getoetst door ProRail op basis van de impactgebieden die ProRail zelf heeft gedefinieerd. Zelfs als niet alle innovaties tot wasdom komen en zelfs als de uiteindelijke businesscase aan de onderkant van de bandbreedte eindigt, hebben we het over serieus geld.”

De ASAP-innovaties op een rij
In ASAP legde ProRail 4 vraagstukken voor aan inschrijvers (percelen) en gaf daarnaast ruimte voor ideeën die daar niet onder vielen (wild card). Het resultaat: 9 innovatiepartners ontwikkelen in totaal 11 innovaties. Deze moeten bijdragen aan versnelling en bij voorkeur kostenbeperking van de landelijke uitrol ERTMS. Hieronder een korte samenvatting van de innovaties, ingedeeld per vraagstuk.

 

Vraagstuk A

Minder of geen kabels en leidingen die ERTMS-objecten voorzien van de benodigde voeding en signalen, of een slim idee voor het leggen van kabels en leidingen.

Slimme sensoring (Allinq) | Matrixscanner. Bekende kabels: frequentiesignaal op kabel zetten, met behulp van sensoren de ligging van de kabel in beeld brengen. Onbekende kabels: in beeld brengen door het injecteren en opvangen van signalen.

 

Sleufloos graven (Allinq) | Alternatieve graafmethoden om sneller meer meters te maken en meerdere handelingen in één beweging uit te voeren. Technieken: frezen (sleuf), snijden (snede) en lieren (snede). Voordeel snede: is geen graven, geen afvoer nodig van vervuilde grond.

 

Digitaal graven (Heijmans) | Detectie (met radar) van onregelmatigheden in de bodem om te ontdekken waar veilig gegraven kan worden, met maximale beperking van proefsleuven. Proactief meten leidt tot datagestuurd risico-inzicht en verkleint het risico op stagnatie en kostenverhoging in de realisatiefase.

 

Draadloze assenteller (RailConnected) | Volledig functionerende telkop zonder bedrading voor voeding of communicatie, gekoppeld aan een bestaand ACE-product (Axle Counter Evaluator).

 

 

Vraagstuk B

Slimmere behuizingen (met combinatiemogelijkheden, klimaatbestendig, CO2-neutraal en snel plaatsbaar), of een slimme oplossing voor plaatsing van behuizingen.

Slimme behuizing (Vialis) | Verkorting ontwerptijd door geparameteriseerd ontwerp (van 4 dagen naar 4 minuten), verbetering supply chain, on-demand geprinte betonsokkels op maat.

 

Slimme behuizing (Tizzin) | Passieve koeling (PCM) voor energiebesparing, schroefanker voor snelle implementatie, duurzame bekleding voor reductie footprint.

 

 

Vraagstuk C

Sneller plaatsen van objecten op en langs het spoor, ideeën die ook zorgen voor minder overlast voor reizigers en goederenvervoer.

Plaatsingsapp (GeoNext) | Door aannemer tijdens implementatie exacte bepaling en vastlegging xyz-coördinaten geplaatst object. Directe administratie van eventuele afwijkingen in ontwerp. Onderdeel van digitale drieling (zie vraagstuk D).

 

ERTMS Trackbot (Strukton Rail) | Montagerobot die balises en assentellers monteert en de acceptatieprotocollering daarvan verzorgt. Neemt zwaar, repetitief en vies werk over van (schaarse) monteurs en verkort administratief proces. Navigeert door het spoor en gebruikt IMX-data (gestandaardiseerd uitwisselformat voor infradata). Zie ook de ERTMS Configurator bij vraagstuk D.

 

 

 Vraagstuk D

Slimmer ontwerpen: oplossingen voor sneller produceren van geïntegreerde spoorontwerpen.

Digitale drieling (GeoNext) | Met behulp van AI, in opgenomen 3D-beelden van het spoor, spoorse objecten detecteren, herkennen en met precisie positioneren (digitale tweeling). De plaatsingsapp (zie vraagstuk C) maakt van de digitale tweeling een digitale drieling.

 

ERTMS Configurator (Strukton Rail) | Realitymodel, geoptimaliseerd naar de keten van actualiteit, naar ontwerpen door het ingenieursbureau, naar werkvoorbereiding en uitvoering door de aannemer. Alles met behulp van IMX-data (gestandaardiseerd uitwisselformat voor infradata) ten behoeve van de ERTMS Trackbot en ingenieursbureaus.

 

 

Wild card

Andere goede ideeën die kunnen bijdragen aan versnelde invoering ERTMS.

EULYNX-adapter (Pilz)| Maakt flexibel schakelen mogelijk tussen het oude en nieuwe beveiligingssysteem. De bedoeling hiervan is om sneller en met minder overlast het ERTMS-systeem in operatie te brengen.

 

PRISMS (Delta PI) | Workflow-applicatie die werken conform cenelec/csm-rea (Europese regelgeving) bevordert en fouten en data-leemtes vermindert. Gevolg: reductie van de doorlooptijd voor bouw en onderhoud safetycases.

 

Afbeeldingen

Cookie-instellingen